Wetenschappelijk bewijs voor barefoot running
- Geplaatst op
- Door Ivo van Tol
- 16
De vraag komt regelmatig voorbij in mijn inbox: Waar is het wetenschappelijk bewijs voor barefoot running?
Mijn antwoord is kort maar krachtig: Geen flauw idee.
Waar is het bewijs?
Af en toe krijg ik een e-mail met de vraag: Waar is het wetenschapelijk bewijs? (Dat het lopen op bijvoorbeeld Vibram FiveFingers beter voor je zou zijn). Iets zoals dit:
Ik antwoord dan vriendelijk met informatie uit wetenschappelijke artikelen. Informatie, meer niet.
Ik heb namelijk geen bewijs. Ik vertel graag wat mijn beweegredenen zijn om met minimalistische schoenen aan de slag te gaan. Waarom barefoot style mij aanspreekt. Maar ik heb het nooit over bewijs. Het is meer een kwestie van ervaren en enthousiast zijn over.
De aarde is plat?
Als er wetenschappelijk bewijs -mogelijk- zou zijn, dan is het maar de vraag hoe dit ontvangen zou worden. Een voorbeeld. Heel lang geleden dachten we dat de aarde plat was. Kort daarna wisten we wel beter. Toch zijn er mensen die op dit moment geloven dat de aarde plat is en dat al het “wetenschappelijke bewijs” een samenzwering is van astronauten en wetenschappers.
Kijk maar eens bij de Flat Earth Society. Een actieve groep mensen die gelooft dat de aarde plat is.
Tja.
Hier is het bewijs
Ook al bestaat er volgens wetenschapper prof. dr. Robert Maier nooit “sluitend wetenschappelijk bewijs”. Ik ben wel nieuwsgierig naar onderzoeken op het gebied van hardlopen. Om te kijken of de resultaten overeenkomen met mijn ervaring en de informatie die andere lopers met mij delen.
Dit kwam ik tegen:
Krachttraining helpt
In dit artikel wordt bevestigd wat ik altijd roep, zorg dat je sterk bent.
Alleen jammer dat ik nou altijd zeg, om blessures te voorkomen, terwijl het onderzoek
juist zegt dat het alleen helpt om sneller te worden. 
Flexibel zijn helpt
In dit onderzoek wordt tegengesproken wat ik altijd roep, zorg dat je soepel bent.
Het onderzoek heeft als resultaat dat de minder soepele renners efficiënter kunnen lopen.
Mmmmmm. Is een “minder soepele” renner uit het onderzoek soepeler dan dat ik ben?
Hoe meet je de soepelheid? 
In dit artikel van Alex Hutchinson komt bovenstaand onderzoek terug bij het stuk over Paula Radcliffe.
De artikelen van Hutchinson lezen prettig en lijken goed gefundeerd.
Ik zou het internet kunnen afstruinen voor onderzoeken die bevestigen dat soepel zijn je helpt.
Maar dat doe ik niet. Het is goed zo.
Barefoot running is beter.........
Het summum van wetenschappelijk bewijs zou natuurlijk het onderzoek waaruit blijkt dat het één beter is als het ander. In dit artikel geeft Paul Ingraham een mooi overzicht van de barefoot geschiedenis. Het begint al ver voor Born To Run en eindigt bij een mooi onderzoek van een gerespecteerde onderzoekster. Irene Davis, zij is verbonden aan het Spaulding National Running Center.
En hoe luidt de conclusie van haar onderzoek? Het is om het even.
Conclusie
Sluitend wetenschappelijk bewijs –wat dit ook mag zijn- dat barefoot running beter zou zijn dan hardlopen op dikke zolen is er niet en zal er ook niet komen denk ik.
Ga er zelf mee aan de slag, kijk of het wat voor je is.
Voor mij geldt:
1-Het geeft me meer plezier (factor 10)
2-Ik loop sneller
3-Ik loop met meer gemak
4-Ik ben bewuster met mijn techniek bezig
5-Ik heb -af en toe- blessures
6-Ik ben nooit meer stijf na het lopen
7-Ik rek en strek nooit meer
8-Ik denk dat ik altijd op minimalistische schoenen zal blijven lopen
Nou, kom maar op met de wetenschappelijke reacties.
Ik ben benieuwd.
En mocht je nu een hele ernstige blik op je gezicht hebben. Kijk dan even onderstaande video.
Draai het om!
Waarom moet het aangetoond worden dat natuurlijk lopen beter is dan onnatuurlijk lopen op de gangbare hardloopschoenen.
Mensen lopen idd al miljoenen jaren op blote voeten en nog maar heel erg recent op hardloopschoenen.
Wat zijn de gevolgen van hardlopen op hardloopschoenen?
Hi Marloes, dank voor je reactie. Ons schema is bedoeld om je lichaam langzaam te laten wennen aan de directe kracht die op je voeten komt tijdens het hardlopen met minimalistische schoenen. Als je dit te snel opbouwt dan kun je je middenvoetsbeentjes breken. Daar zit niemand op te wachten. Niets weerhoudt je er van om op je gewone schoenen nog lange einden te blijven lopen. Vooral doen als je daar blij van wordt.
Nu, die blessure, dat heeft in mijn ervaring meer te maken met je techniek en hoe je loopt. Zeker als je dit al tijden hebt. Waarschijnlijk doe je iets wat dit veroorzaakt. Heb je al eens bewust naar je techniek gekeken? Een video gemaakt van hoe je loopt? Als je hier eens serieus naar wil kijken kun je ook een clinic bij ons volgen.
Groet, Ivo
Vraagje: ivm een achillespeesblessure, die al veel te lang mij in de weg zit, ben ik met het schema van natuurlijk hardlopen gestart. Dat vind ik heerlijk, maar de opbouw gaat traag. Nu zou ik graag willen weten of ik hierdoor op korte termijn al minder last van mijn achillespees ga ondervinden, als ik tussendoor stukken van enkele kilometers op mijn gewone hardloopschoenen loop. Ik mis namelijk het lopen van afstanden
Hi Teun, dank voor je reactie. Je schrijft dat je een paar weken bezig bent, dat is nog maar net. Mijn ervaring is dat een aanpassing in hoe je beweegt minimaal een half jaar duurt. Zie het als een reis waarbij je allerlei nieuwe dingen gaat ontdekken.
Wat je beschrijft hoor ik vaker. "Leuk die 180 passen per minuut, maar aan het einde van de straat ben ik al uitgeput. " Vaak gebruiken mensen die ik zie teveel kracht en energie bij elke stap die ze zetten. En wat je tijd en hartslag betreft op de halve marathon, daar kan ik niet veel over zeggen. Daar zijn heel veel dingen die invloed kunnen hebben. Het weer, hoe je je voelt, of je fit bent, hoeveel je hebt getraind. Kom anders eens naar een clinic, dan laat ik zien hoe je zuiniger kunt lopen. Wie weet loop je dan straks een snellere halve met een lagere hartslag.
Groet, Ivo
Hoi Ivo,
En sinds een paar weken bwzig met Barefoot running en ben heel enthousiast.
Mijn pasfrequentue is een stuk omhoog gegaan, maar mijn gemiddelde hartslag ook. Is dit normaal? Dit gaat ten koste van mijn uithoudingsvermogen.
Heb vandaag een halve marathon gelopen met pasfreq 180 en hartslag 168 bpm. Vorig jaar exact dezelfde tijd en afstand met 163 pasfreq en een hartslag van 150...
Gevoelsmatig ging het me vorig jaar makkelijker af. Hoe kan ik mijn hartslag lager houden?
Bedankt alvast!
Groet Teun
Hi Ron, bedankt voor je reactie. Ik ben het met je eens dat we alles in ons lijf hebben om lekker te kunnen hardlopen, maar mijn ervaring is dat dit er niet "vanzelf" uitkomt. Net als dat je alles in je lijf hebt om goed gitaar te kunnen spelen, maar dit gaat niet zo maar vanzelf. Weinig mensen willen de moeite nemen om bewust te gaan oefenen om efficiënter te kunnen lopen. Echt zonde, want als je bewust aan je looptechniek werkt vergroot dit het loopplezier en gemak enorm is mijn ervaring. Groet, Ivo
Hoi Ivo,
Dit is een belangrijk onderwerp. Ik ben zelf wetenschapper (bioloog) en ik weet dat het heel lastig is om goede (en onafhankelijke!) onderzoeken uit te voeren. Maar gelukkig hoeft dat niet altijd. Veel dingen zijn zó logisch dat onderzoek overbodig wordt. De zogenaamde open deuren. Dat is misschien op het eerste gezicht niet het geval voor natuurlijk hardlopen, althans niet voor iedereen. Maar het woord 'natuurlijk' geeft het al aan: we hebben het over een manier van hardlopen waarvoor wij gemaakt zijn. Stel jezelf de vraag: wat bestaat er langer, hardlopen of hardloopschoenen? Iedereen die de evolutietheorie niet verwerpt, zal begrijpen dat we al vele duizenden jaren hard liepen op blote voeten of op zijn hoogst minimale zooltjes. Ons lichaam is daarop afgestemd.
De toevoeging van spekzolen die pas van de afgelopen pakweg 50 jaar is, is daarmee in strijd. Door die dikke schikdempers zijn we anders gaan lopen. Vooral door grotere passen te nemen die voor onbeschermde hielen erg ongezond zijn. Maar bij hardlopen gebruik je meer dan je hielen. Spekzolen beschermen je niet tegen de meeste andere blessures die het gevolg zijn van te grote passen.
Voor mij is het in ieder geval zo logisch als wat: natuurlijk lopen is beter!
Hi Herman,
Bedankt voor je uitgebreide reactie.
In één van de onderzoeken die ik tegenkwam bleek dat het percentage hardlopers dat geblesseerd raakt al jaren ongeveer gelijk is. Dat zegt al genoeg.
Daarnaast probeer ik mensen altijd duidelijk te maken dat er geen magie zit in schoenen. Niet in dikke zolen en niet in minimalistische schoenen. Ze beschermen je voeten alleen maar tegen de ondergrond.
Groet, Ivo
Mijn inziens is een randomiserend onderzoek zinloos en onmogelijk. Hardloopschoenen voorkomen geen blessures. Goede voeten is een pré, maar ons Westerse mensen niet altijd gegeven.
Uit internationaal onderzoek is nog niet gebleken dat corrigerende schoenen daadwerkelijk effect hebben.
Hardloopschoenen hebben zich nog niet bewezen. Gewoon naar je eigen lichaam luisteren en als een schoen goed voelt, die schoen gebruiken voor hardlopen.
Jaren lang heb ik geluisterd naar adviezen van schoenenverkopers. Hoe zwaar ben je; overproneer je; supreneer je; platvoeten; knikvoeten!"
Heel vaak had ik last van achillespeesklachten. Het resulteerde zelfs in achillespeesruptuur. Dus gips, operatie, rolstoel en lange revalidatie. Dat was in 2015. Operatie mislukt. Te lange achillespees dus geen continuïteit tussen AP en kuitspier. Afwikkelen gaat niet en kan ook niet op tenen staan en val soms naar voren. Second opinion leverde niets op.
Gelukkig waren daar de minimalistische schoenen. Chi- running (voet optillen) Merrells, VVF'ers, Sole runners. Kan weer langzaam "hardlopen", maar een marathon zal er niet meer inzitten denk ik.
Uit nieuwsgierigheid Hoka One One geprobeerd. Jammer van het geld. De motoriek verandert in een onverschillige hak-teen tred en krijg pijn aan mijn platvoeten.
Er zijn steeds meer bewijzen dat een schoen lekker moet zitten met een brede glimlach (Tarahumaras) Sommigen lopen fantastische tijden op klassieke Crocs of Bristol schoenen van een paar Euro.
Hi Paul,
Dank voor je reactie. Leuk, die opmerking van Marti ten Kate.
Ik heb een tijd (ruim tien jaar) rondgelopen bij Leiden Atletiek. Daar trainde ik met mensen die tien /vijftien jaar ouder waren dan ik. Die hadden het ook altijd over het feit dat er vroeger harder werd gelopen. En als ik in de archieven keek (pre-internet) was dat inderdaad zo.
Groet, Ivo
Het stukje over lenigheid doet mij denken aan pagina 183 uit het boek "Hardlopen, mijn leven" van Aart Stigter; daar zegt Marti Ten Kate na een wedstrijd in de jaren tweeduizend "De lopers van tegenwoordig worden steeds leniger, maar lopen minder hard". Ik zie zelf ook dat het in wegwedstrijden nu schrikbarend langzamer gaat dan in de jaren tachtig en negentig, toen ik begon.
Bedankt voor je bericht Marian. Mooi om te horen hoeveel plezier je er aan beleeft.
Dat herken ik. Mijn ervaring is ook dat het meestal prima weer is.
Zeker de komende dagen, dus geniet er van!
Ik ren niet op mijn Five-Fingers (heb meer dan 5 paar), maar loop er gewoon op (afgewisseld met Birkenstock teenslippers). Toen ik bijna 60 was heb ik na een heel leven op steunzolen deze schoenen uitgeprobeerd, en het is ongelofelijk: ik loop er héérlijk op. Geen kramp meer in mijn voorvoet, geen vermoeide voeten meer, niet de angst als ik even een sprintje moet trekken om de trein te halen dat ik mijn voeten verzwik, mijn grote tenen met hun neiging tot naar binnen groeien lekker in het gareel.
Het directe contact met de bodem was in het begin een sensatie. Na een jaar of vier is het inmiddels gewoon geworden, maar als ik dan weer eens "normale” schoenen aan moet omdat het regent (gelukkig regent het niet vaak in Nederland – wat andere mensen daar ook van denken), heb ik het omgekeerde gevoel: wat een indirecte manier van lopen door die dikkere en stuggere zolen!
Goed idee om wel de wetenschap op te zoeken :)
Ik denk overigens dat het goed is om onderscheid te maken tussen wat wetenschappelijk bewezen is en logica (begrijpelijk met het denken).
Misschien een leuke blogtitel 'de logica van barefoot running'. Want naar mijn inziens is het volstrekt begrijpelijk (te maken) dat barefoot running voor een andere ontwikkeling van het lichaam zorgt dan lopen op de hedendaagse main stream schoenen... Ik zal de blog verder aan jou overlaten :)
Hoi Dirk-Jan,
Dank voor je reactie. Leuk idee om zelf eens een onderzoek op te starten.
Binnenkort ga ik ook met een slimme bewegingswetenschapper eens bomen over natuurlijk hardlopen. Kijken wat daar uitkomt.
Groet, Ivo
Heerlijk artikel. Ongetwijfeld niet overtuigend voor degene die een statistisch bewezen hypothese hoger aanslaat dan de eigen ervaring van velen. Ik zit zelf nog in een herstelfase na 26 jaar lopen op 'normale' schoenen, inclusief het zijn van een client van de podoloog. Hard lopen kan ik nog niet, maar de voeten zijn al zoveel meer ontspannen, sterk en flexibel, dat dit een kwestie van tijd is. Hoeveel weet ik niet, en dit maakt ook niet uit.
Het resultaat van mijn n=1 onderzoek in de afgelopen 2 jaar geven al zoveel pluspunten, waaronder meer bewustwording en contact met lijf en aarde, dat pijnvrij hardlopen een cadeau zou zijn. En ik denk dat we daar ook de crux van het gebrek aan ' wetenschappelijk' bewijs hebben. Onze gewoonten ingesleten in het lichaam veranderen niet snel, waardoor 'wetenschappelijk' onderzoek veel te duur zou zijn - plus de complexiteit van de voeten, benodigde discipline, loslaten van verwachtingen voor snelle resultaten, etc. Misschien leuk om een vragenlijstje op te stellen en eigen statistieken te publiceren?